तत्रापश्यत्स्थितान् पार्थः पितॄन् अथ पितामहान्।
आचार्यान् मातुलान् भ्रातॄन् पुत्रान् पौत्रान् सखींस् तथा।
श्वशुरान् सुहृदश् चैव सेनयोर् उभयोर् अपि॥
तत्र – त्यहाँ | अपश्यत् – देखे / अवलोकन गरे | स्थितान् – उभिएका | पार्थः – पार्थ (अर्जुन) | पितॄन् – पिताहरू (बुबा समान) | अथ – अनि / त्यसपछि | पितामहान् – पितामहहरू (हजुरबुबा) |
आचार्यान् – गुरूहरू | मातुलान् – मामाहरू | भ्रातॄन् – दाजुभाइहरू | पुत्रान् – छोराहरू | पौत्रान् – नातिहरू | सखीन् – साथीहरू | तथा – साथै |
श्वशुरान् – ससुराहरू | सुहृदः – शुभचिन्तकहरू | चैव – अनि पनि | सेनयोः – दुबै सेनामा | उभयोः – दुबै पक्षका | अपि – पनि
अर्जुनले युद्धभूमिमा देखे आफ्नै आफन्तहरू—
भूरिश्रव (बुबाजस्ता), भीष्म (हजुरबुबाजस्ता), द्रोण, कृपाचार्य (गुरुहरू), शल्य (मामाजस्ता), भीम, दुर्योधन (दाजुभाइ), अभिमन्यु उमेरका युवाहरू, लक्ष्मण (नाति), र अश्वत्थामा (मित्र)।
उनीहरू सबैजना अब युद्धमा विपक्षमा उभिएका थिए। यो दृश्यले अर्जुनको हृदय कम्पायमान बनायो—किनकि यो केवल युद्ध थिएन, यो त आफन्तसँगको संघर्ष थियो।
अनुहारहरू दुश्मनको रूपमा देखे—भूरिश्रव (बुबाजस्ता), भीष्म (हजुरबुबाजस्ता), द्रोण र कृपाचार्य (गुरुहरू), शल्य (मामाजस्ता), भीम र दुर्योधन(दाजुभाइ), अभिमन्यु जस्तै उमेरका (छोरा), लक्ष्मण (नाति), र अश्वत्थामा (मित्र)।
दुर्योधन र उनका सन्तान मात्र होइन, अर्जुनले देखे ती सबै—जसले कहिल्यै न कहिल्यै उनलाई साथ दिएका थिए, राम्रो चाहेका थिए, र उनीसँग पारिवारिक, सामाजिक, वा गुरु-शिष्य सम्बन्ध गाँसेका थिए। ती सबैजना आज युद्धमा उनको विपक्षमा उभिएका थिए। यही दृश्यले अर्जुनको अन्तरमन हल्लायो—किनभने यो केवल युद्ध थिएन, यो त आफन्तसँगको आमने-सामने द्वन्द्व थियो।
तत्र (त्यहाँ):
श्रीकृष्णले रथलाई दुवै सेनाबीचमा स्थापना गरेपछि त्यो स्थानमा — जहाँबाट अर्जुनले दुबै पक्षलाई स्पष्ट देख्न सके।
अपश्यत् (देखे):
अर्जुनले दृष्टि लगाए — उनले अवलोकन गरे, हेरे।
स्थितान् पार्थः (अवस्थित व्यक्तिहरूलाई पार्थ – अर्जुनले):
पार्थः अर्थात् अर्जुनले स्थितान् (उभिएका) मानिसहरूलाई देखे — जो युद्धको लागि तयार भएर उभिएका थिए।
पितॄनथ (र बुबाहरूलाई):
अर्जुनले आफ्नै पितृतुल्य ज्येष्ठ व्यक्तिहरू, गुरुहरू, अग्रजहरूलाई देखे — जो उनको विपक्षमा थिए।
पितामहान् (र हजुरबुबा समान पात्रहरूलाई):
विशेषतः भीष्म जस्ता वृद्ध आदरणीय योद्धाहरूलाई देखे।
आचार्यान् (गुरुजनहरूलाई):
द्रोणाचार्य जस्ता गुरुहरू — जसले उनलाई शिक्षित गरेका थिए — तिनीहरूलाई पनि विपक्षमा देखे।
मातुलान् (मामा तथा कुटुम्बहरूलाई):
मातुल (मामा वा मामाघरका नातेदार) लाई देखे — जस्तै शल्य।
श्वशुरान् (श्वसुरहरूलाई):
श्वसुर, ज्वाईंका पितालाई पनि युद्धमा देखे — जो कौरव पक्षमा थिए।
पौत्रान् (नातिहरूलाई):
नाति वा सन्तति वर्गलाई — अर्थात् छोटो पुस्ताका आफन्तहरूलाई।
श्यालान् (भेना/भान्जाहरूलाई):
शाल्य (कुटुम्ब), बहिनीका श्रीमान् वा अन्य परिवारका सदस्यहरू।
सखींस्तथा (र साथीहरूलाई पनि):
उनका आत्मीय साथीहरूलाई पनि — जो युद्धभूमिमा कौरव पक्षमा उभिएका थिए।
We use cookies to analyze website traffic and optimize your website experience. By accepting our use of cookies, your data will be aggregated with all other user data.